SANTA LA MAYOR OF RONDA
Volgens de archeologische overblijfselen die in het gebied zijn gevonden, bevindt deze kerk zich in de buurt van een voormalige paleochristelijke kerk uit de 5e eeuw na Christus. Sommige historici geloven dat deze plaats ook werd gebruikt als een kerk in de Romeinse tijd, maar dit is nog niet bewezen door archeologisch bewijs.
In de Arabische tijd werd de hoofdmoskee Medina op dezelfde plek gebouwd. Vanuit deze moskee zijn vanaf deze tijd alleen de boog van Mirhab en een stuk van de Mirhab-muur met geconserveerde pleisterdecoratie bewaard gebleven. Beide delen zijn verborgen achter de retabel van het Sagrarium.
De katholieke koningen hebben, na de stad te hebben veroverd, de opdracht gegeven om een kerk te bouwen op dezelfde plaats als waar de moskee zich bevond. Het werk begon in 1485 en eindigde in verschillende moeilijkheden aan het einde van de 17e eeuw.
De laatgotische stijl is duidelijk op de drie schepen van de kerk. Hoewel de aardbeving van 1580 de kerk gedeeltelijk verwoestte en de kerk daarom niet meer op een pure gotische stijl lijkt, is deze bouwstijl nog steeds te herkennen aan de zuilen en bogen van de schepen. De bogen onderstrepen de hoofdsteden met plantvormige en mensvormige sieraden.
Bijzonder belangrijk zijn de koorstoelen in renaissancestijl, gemaakt van walnoot en cederhout, met twee verdiepingen. De benedenverdieping bestaat uit 12 stoelen met versierde rugleuningen die de symbolen van de Heilige Maagd Maria voorstellen. De bovenste verdieping bestaat uit 24 stoelen waarvan de rugleuningen sculpturen dragen met het Heilig Hart van Jezus, de apostelen en verschillende heiligen.
De kerk bestaat ook uit verschillende barokke elementen, omdat het gebouw in deze tijd voltooid was. Bijzonder belangrijk in deze kunststijl zijn de retouches van de Heilige Maagd van het Grootste Lijden, die uit drie delen met prachtige plantvormige juwelen bestaat. Een nis met een halve cirkel in het midden van het retabel is de plaats waar het beeldhouwwerk van de Heilige Maagd van Smarten zich bevindt. Sommige experts geloven dat dit werk is gemaakt door Montañes, maar andere experts geloven dat het een werk is van "La Roldana".
Olieverfschilderij van de kruisiging
Sagrario-altaar in het gotische schip. Een prachtig barokaltaar uit het begin van de 18 e eeuw en na 70 jaar is het vergulden hiervan voltooid.
Onze lieve vrouw, koningin van het gezin, staat in het retabel tussen koor en schip, met daarom heen het myriaverhaal bestaat uit 14 station, in 1961 in brons gegoten door Sevilliaanse beeldhouwer Francisco Parra.
De gewelven onder de kerk, waar de afbeeldingen in boeken en oude geschriften worden bewaard.
